Amazing maar arm Albanië, mooie natuur en fantastische mensen

Montenegro vinden we prachtig, dus na de dag Kotor willen we nog wat van de bergen zien. Er is een pas met een weg met 26 haarspeldbochten en JD weet Glimpie er keurig overheen te manoeuvreren. We bezoeken een mausoleum op een berg in een National Park (heel veel trappen op en af) en hebben waarschijnlijk zicht op meerdere landen vanaf dat punt, maar door de bewolking moeten we dat er zelf even bij denken. Als we weer verder gaan, wordt de weg weliswaar minder bochtig, maar wel onverhard. Op weg naar onze overnachtingsplek, rijden we over een onverhard hobbelpad waarbij we medelijden hebben met Glimpie. Gelukkig gaat het allemaal goed en kunnen we niet alleen kamperen met uitzicht, maar kunnen we er ook heel goed eten. Ze hebben sinds een week ook een warme douche op de camping, dus helemaal top. We besluiten de volgende dag tóch nog een grens verder te gaan, we rijden Albanië in. We belanden op een ‘camping’ achter een autosloperij en naast een voetbalveld, de geiten en schapen, kippen en eenden lopen er over het veld. De mensen zijn hier superaardig. We bezoeken een fort, fietsen wat door het stadje Shkodër, want ons deels echt aan Azië doet denken. Stalletjes met groente en fruit, veel soorten verkeer door elkaar en veel mensen op de fiets (uiteraard zonder licht in het donker). Een dag later maken we een tocht door de bergen waarna we uiteindelijk bij een meer uitkomen. We zouden hier een ferry van 3 uur kunnen nemen naar de andere kant van het meer, maar we worden bij een slagboom tegengehouden dat we alleen verder kunnen als we eerst een bootticket kopen. Maar we willen eerst het haventje en de ferry zien voordat we zomaar ergens op gaan, dus we parkeren Glimpie en gaan met de fiets verder de heuvel over. Daar worden we door dezelfde gast opgewacht die ons eerder een ticket wilde verkopen en die dat nu nogmaals probeert. We vragen wat rond maar alle mannetjes hebben eenzelfde vaag verhaal en we hebben het idee dat we hoe dan ook veel te veel gaan betalen voor een tochtje met hun gammele boot. We gunnen ze het ook niet meer na al het gedoe, dus we besluiten het níet te doen en de terugtocht naar Shkodër te maken over de soms-deels-geasfalteerde-maar-meestal-gravel-weg. Het is een volledige dagtrip geworden en we komen terecht op een camping die naar Albanese begrippen volgens mij echt heel luxe is. Er is zelfs een wasmachine dus ik kan m’n geluk niet op 🤪 (hoe erg dat je blij bent met een wasmachine!). Als we dan ook nog voor 15 euro uit eten gaan voelt het echt heel luxe. We willen ook graag nog wat binnenland van Albanië zien, dus de volgende dag gaan we op pad. We komen echter ook langs een stuk kust, dus gaan even bij het strand kijken. Oktober is begonnen, maar met 26 graden is het er heerlijk. Glimpie kunnen we tot op het strand rijden, het zand is stevig genoeg. Ik vraag bij de strandtent of we koffie kunnen drinken, maar het seizoen is al afgelopen en ze zijn dicht voor renovatie. Maar natuurlijk kunnen we wel koffie krijgen. We mogen er niet eens voor betalen. Glimpie op het strand parkeren voor de nacht is ook geen enkel probleem. Dus we luieren een dagje op het strand, lezen een boek, zwemmen in zee en merken dat zodra de avond valt, de muggen verschijnen. Helaas blijven de muggen ons de hele nacht lastig vallen, maarja, je kunt niet alles hebben. Na een hardloop rondje en een duik in zee zijn we weer fris en gaan we het binnenland in. We hopen wat authentieke Albanese tafereeltjes aan te treffen. Dat lukt. Er rijden hier veel Mercedessen. Op het strand kreeg een achtjarig jongetje nog autorijles van zijn vader, die gewoon verderop stond te kijken en er dus niet naast zat. Je ziet hier hele dure nieuwe Mercedessen, maar vooral veel ouwe bakken die zeer geschikt zijn voor de slechte wegen hier. Maar iemand met een ezel of paard en wagen tegenkomen op een 80-weg is ook heel normaal. We belanden op een markt. Het is een markt waar groente en fruit wordt verkocht, maar ook heel veel gebruikt gereedschap en andere mechanische voorwerpen en werktuigen. Tussendoor liggen stapels gebruikte kleding en er is ook een veehandelhoek van de markt. Hier kun je geiten kopen, of schapen, of bokken (die stinken!) of biggen of kippen en ga zo maar door. Ik vind het lastig om te zien als er een mannetje wat geitjes in z’n aanhanger laadt en wegrijdt, maar aan de andere kant zijn de veestapels van de boertjes hier zo klein (meestal zie je drie koeien of geiten in een heel weiland) en kun je je afvragen of de dieren in Albanië niet een prima leven hebben in vergelijking tot het leven van dieren in grootschalige veehouderij in andere landen...

We rijden weer verder door het heuvelachtig/ bergachtige landschap en prikken een plek op de kaart waar we een overnachting in de buurt gaan zoeken. Het wordt een dorpje in de buurt van Burrel. Op park4night staat dat we kunnen kamperen naast een kerkje. Dat doen we en we worden alleraardigst ontvangen door de honden, twee nonnen en de coördinator van de kerkprojecten/ camping. We staan er prima, we gaan ook even naar de landerijen in het dorpje kijken waar net de maïsoogst bij elkaar gebonden wordt. Met de hand, zo gaat dat hier. Het echtpaar dat aan het werk is onderbreekt hun werkzaamheden en ze roepen hun 13 jarige dochter erbij, die perfect Engels spreekt. Haar ouders hebben beide een baan (wat hier in deze streek met zeeeer hoge werkloosheid ongebruikelijk is), maar daarnaast thuis ook een erf kippen, een koe, een maïsveld en een boomgaard. Uit te boomgaard wordt meteen van alles geoogst en we mogen niet weg voordat we vijgen, appels en druiven geproefd hebben en gaan uiteindelijk weg met een zak met zeker 6 kg fruit. Veel te veel voor ons natuurlijk, maar bij de kerk naast Glimpie is inmiddels de zondagmiddagdienst gaande en de kinderen van de mensen in de kerk spelen buiten. Ze klimmen op de muur om daar een verdwaalde druif te plukken die daar hangt, dus als ik een bord neerzet met daarop een groot deel van ons gekregen fruit, wordt daar gretig op aangevallen. De kinderen komen nieuwsgierig bij ons zitten, ze ruiken niet al te fris en een jongetje loopt duidelijk in de kleren van zijn zusje waar zij niet meer in past. Ze spelen wel heel vrolijk en willen aan alle draaiende onderdelen van de fietsen zitten die op de camper hangen. We horen van de campingbaas dat deze gezinnen met voedselpakketten ondersteund worden door de kerk, want dat er door werkloosheid zoveel armoede is dat er geen geld is voor school en eten en het systeem in dit land hier geen hulp voor biedt. Na de kerkdienst worden de mensen met een busje weer naar huis gebracht, want niet iedereen heeft zelf vervoer. JD mag de Fiat Panda van de campingbaas lenen om drie jongedames even naar huis te rijden. De volgende dag laat hij ons zijn andere Fiat panda waaraan hij aan het sleutelen is zien, en daarnaast wat projecten die hij doet om de mensen in de regio te ondersteunen. Eerst brengen we een voedselpakket naar een arm gezin. Het blijkt het gezin te zijn waarvan we de kinderen gisteren al hebben gezien. Ongelooflijk hoe zij moeten leven. Met negen mensen in een klein huisje met matrassen op de grond. Twee van de vier kinderen moeten eigenlijk naar speciaal onderwijs, logistiek lukt het niet altijd om de kinderen op school te krijgen, dus zijn alle kinderen vandaag thuis. Schrijnend om te zien en ik vraag me echt af hoe het hier in de winterperiode zal zijn... We bezoeken ook een wijngaard. Dit is een ander project om gezinnen te ondersteunen en om in hun levensonderhoud te voorzien. Één wijngaard kan straks vijf gezinnen een inkomen geven. Uitbreiding van dit project hopen ze in de toekomst te realiseren. Eenmaal terug op camping moeten we alle indrukken even laten bezinken. We willen graag helpen, maar waar begin je??? De volgende ochtend (na een nachtje nadenken over wat we gisteren gezien hebben) bellen we Harrie, een Nederlands contactpersoon die veel weet over de projecten in Albanië. Hij raadt ons aan om ook nog even langs te gaan bij de school voor speciaal onderwijs. Dat doen we. En vervolgens zijn we de hele dag onder de pannen. Eerst worden we rond geleid. Het is een school waar ongeveer 35 kinderen met allerlei verschillende achtergronden onderwijs krijgen. De kinderen komen uit arme gezinnen, worden vaak opgehaald door de school omdat er anders geen vervoer is, kunnen op school douchen en schone kleren in bruikleen krijgen en krijgen onderwijs aangepast op hun mogelijkheden en behoeftes. Ook krijgen ze er een warme maaltijd. Er zijn kinderen met lichamelijke aandoeningen, maar ook kinderen met een laag cognitief niveau, autisme of andere uitdagingen, van alles door elkaar. Het onderwijs is heel divers en deels praktijkgericht. Vroeger werkte er een fysiotherapeut op de school. Nu die weg is, oefenen de docenten en onderwijsassistenten binnen hun mogelijkheden met de kinderen, maar de middelen zijn zeer beperkt. Als de dame die ons rondleidt hoort dat ik fysiotherapeut ben, is ze heel teleurgesteld dat één specifieke jongen er vandaag niet is, want hij heeft hulp nodig. Ik vind het ook jammer, maar kan daar op dat moment niets aan veranderen. Na de rondleiding gaan we zelf even boodschappen doen en keren daarna terug om de gedreven jongedame nog wat geld voor ontbrekende middelen toe te stoppen, dat is het minste wat we nu kunnen doen. De eerder afwezige jongen blijkt toch gearriveerd, dus voor ik het weet ben ik met hem en zijn vader oefeningen aan het doen en adviezen aan het geven. JanDirk is mijn ‘assistent’ en bij hem doe ik dingen voor. Een bijzondere dag. Echt ongelooflijk hoe het meisje dat ons rond heeft geleid van deze school haar levenswerk heeft gemaakt. Het zet ons aan het denken of wij ook nog een andere bijdrage kunnen leveren om het leven van deze arme Albanese mensen wat makkelijker te kunnen maken. Want dat er op 2000 km van ons vandaan, zúlke armoede is, daar hadden wij eerder echt geen idee van...
 

Veel liefs en tot een volgend avontuur,

JanDirk en Marank